آزنا آنلاین- اردبیل، شهری است آمیخته با ریشه‌های معنوی، تاریخ پرفرازونشیب، فرهنگ اصیل و نقش‌آفرینی درخشان در هویت ملی و دینی ایران. در روزگارانی که نام‌ها بر صفحه تاریخ می‌درخشند و خاموش می‌شوند، اردبیل همچنان پابرجاست؛ با گنبدی کهن بر سر، شمیمی از عرفان در جان، و صدایی رساتر از تاریخ در گوش ایران. به گزارش آذردید؛ ✍️ یادداشت از زهرا رضازاده- شهر اردبیل، زاده دامان سبلان، از آن شهرهایی است که تاریخ را نه‌فقط زیسته، بلکه ساخته است. در هر پیچ‌وخم کوچه‌های قدیمی‌اش، ردپای یک روایت است؛ روایتی از عرفان، ایثار، فرهنگ و ایمان؛ شهری که نه‌تنها در دل ایرانیان، که در خاطره تمدن اسلامی جایگاهی ویژه دارد. اردبیل، زادگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیان‌گذار طریقت صفویه است؛ طریقتی که زمینه‌ساز شکل‌گیری نخستین دولت شیعی در تاریخ ایران شد؛ بقعه‌ی مبارک این عارف بزرگ در مرکز شهر، نه‌تنها مکان زیارت و آرامش روح، بلکه سندی زنده از پیوند اردبیل با عرفان اسلامی و پایداری مذهب تشیع در ایران است. اظهارات یونس شریفی، پژوهشگر تاریخ تصوف، در این باره این چنین است: اگر بخواهیم تاریخ مکتب تشیع را در جغرافیای ایران رسم کنیم، اردبیل همان نقطه طلایی‌ای است که آغاز این خط را رقم زده و این آغاز، یک تاریخ‌سازی است. اردبیل دروازه‌ی شمال‌غربی ایران است؛ سرزمینی که در دل خود هویت اقوام، مرزهای حساس، فرهنگ ترکی و روح ایرانی را توأمان نگاه داشته است؛ در هنگامه جنگ‌ها، چون سد مستحکم ایستاده و در دوران صلح، چون پلی فرهنگی میان ایران و قفقاز عمل کرده است. نقش اردبیل در تجارت ابریشم، مسیر جاده ابریشم و حضور دروازه‌های تاریخی همچون «دروازه مشگین» گواهی بر موقعیت راهبردی آن در طول تاریخ ایران است. از سرداران صفوی گرفته تا شهدای دفاع مقدس، اردبیل همواره در صف نخست بوده است؛ این دیار، تنها با زبان عرفان سخن نگفته؛ بلکه با شمشیر غیرت، با قلم علم و با ایستادگی مردمش، نقش‌آفرین لحظات حساس تاریخ معاصر ایران نیز بوده است. در جنگ تحمیلی، بیش از ۳ هزار شهید از استان اردبیل تقدیم انقلاب اسلامی شد و امروز یادمان‌های شهدای گمنام در سراسر استان، پاسداشت خون‌هایی است که برای بقای وطن ریخته شد. فرهنگ در اردبیل زنده است؛ نه در موزه‌ها، بلکه در لحظه لحظه زندگی مردمانش. از آئین‌های اصیل عاشورایی در محله‌های قدیمی تا جشن‌های سنتی نظیر «ننه نووروزو» و موسیقی عاشیقی. زبان ترکی آذربایجانی، گویش و ادب مردم، شعرهایی که در خانه‌ها زمزمه می‌شوند، همگی بخشی از یک فرهنگ زنده و پویاست که ریشه در تاریخ و باورهای دینی دارد. اردبیل یک شهر نیست؛ یک مفهوم است. مفهومی از پیوند ریشه‌دار دین و وطن، از صدای عرفان و فریاد مقاومت. اردبیل را نه‌تنها باید زیست، که باید شناخت و معرفی کرد؛ چرا که این شهر، گنجینه‌ای خاموش نیست، بلکه یک گفتمان زنده در مسیر تاریخ ایران و اسلام است.